Türkiye’nin 12 Eylül 1980 Darbesi ile ilgili ilk dijital müzesi ve insan hakları arşivi olan Tarihsel Adalet için Bellek Müzesi’nin “Geçmiş Bugündür” isimli sergisi, 12 Eylül – 8 Kasım 2023 tarihleri arasında Depo’da izleyicilerle buluşuyor.
“Geçmiş Bugündür”
Sergi
Küratör: Sevim Sancaktar
Açılış: 12 Eylül 2023 Salı | Saat: 18.30
Tarih: 2 Eylül – 8 Kasım 2023
Yer: Depo, Beyoğlu / İstanbul
Tarihsel Adalet için Bellek Müzesi’nin de sloganı olan “Geçmiş Bugündür” temasıyla açılan serginin ana çatısını müzenin dijital alandan fiziksel alana taşıdığı koleksiyonlar ile arşiv malzemesinden parçalar ve içerikler oluşturuyor. 1960 – 1991 arası döneme odaklanan ve 12 Eylül’den doğrudan etkilenmiş öznelerin kolektif katkılarıyla kurgulanan sergi, Bellek Müzesi koleksiyonları ile etkileşim içinde kolektif veya bireysel olarak üretilmiş sanat eserlerini; yazar, gazeteci ve araştırmacıların çalışmalarını da bir araya getiriyor.
Darbe sürecinde insanlığa karşı işlenen suçların kaydını tutarak hak ihlallerini görünür kılmayı amaçlayan Bellek Müzesi, 12 Eylül’den bugüne 43 yıldır devam eden adalet mücadeleleri ve geçmişle yüzleşme pratiklerine Sözlü Tarih, Dava Dosyaları, Bellek Nesneleri ve Adalet Arayışı koleksiyonlarını kapsayan bir insan hakları arşiviyle ışık tutuyor. Koleksiyonlarda; devrimci mücadelenin yükselişinden öğrenci hareketlerine, sendikal örgütlenmeden kadınların siyasi mücadelesine ve anti-faşist direnişe kadar birçok tanıklığın yanında darbenin kolektif belleği, askerî rejim ve hukuk sistemi, insan hakları ihlalleri, adalet mücadelesi, uluslararası dayanışma, cezasızlık, yüzleşme ve hesap sorma pratiklerine dair bilgiler de yer alıyor.
Bellek Müzesi’nin daimî koleksiyonlarında 235 dijital, 93 fiziki dava dosyası, binlerce sayfalık hukuki belge, 35 ayrı bağışçıdan edinilen 40 bin bellek nesnesi, 300 saati aşan 120 sözlü tarih kaydı, 518 fiziki belge, 65 gazete ve 150 kitap bulunuyor. Müze, çeşitli kurumlar, insan hakları örgütleri, hak savunucuları, hukukçular, tanıklar, akademisyenler ve yazarların katkılarıyla aşağıdan yukarıya bir tarih anlatımı, açık ve erişilebilir arşivler ve 12 Eylül’ün muhataplarının aktif katılımıyla yaratılacak dinamik bir süreci inşa etmeyi hedefliyor.
Sergiye eş zamanlı kamusal program:
Katılım: Kayıt Gerekli
Dil: Türkçe
“Darbeler Tarihi” (Tarih Vakfı ile birlikte)
Konuşmacı: Doç. Dr. İsmet Akça
Tarih: 14 Eylül 2023 Perşembe | Saat: 19.00 – 20.30
Yer: Metro Han, Beyoğlu / İstanbul
“Evvel Zamanla Tanışmak / Otobiyografik Anlatı”
Konuşmacı: Roza Erdem
Tarih: 19 Eylül 2023 Salı | Saat: 19.00 – 21.30
Yer: Metro Han, Beyoğlu / İstanbul
“Sivil İştirakçiler”
Konuşmacı: Dr. Yeşim Yaprak Yıldız
Tarih: 23 Eylül 2023 Cumartesi | Saat: 16.00 – 18.00
Yer: Botter Apartmanı, Beyoğlu / İstanbul
İçerik ve küratoryal yönetimini Eylem Delikanlı, Aylin Tekiner ve Sevim Sancaktar’ın; sergi tasarımı ve küratörlüğünü Sevim Sancaktar’ın üstlendiği serginin yürütücülüğünü Research Institute on Turkey ile Demokrasi ve Bellek Araştırmaları Derneği yapıyor.
Sergide yazılarıyla destek veren Gültan Kışanak ve Osman Kavala’nın yanı sıra; Aylin Tekiner, Doğa Yirik, Gülçin Aksoy, Gülsün Karamustafa, Güneş Terkol, Özlem Sulak, Nil Yalter ve Sevim Sancaktar sergiye eserleriyle katkı veriyorlar. Atölyelere ve içeriklere destek sunanlar arasında ise; Cumartesi Anneleri/İnsanları, Bülent Aydın, Tanıl Bora, Özlem Delikanlı, Eylem Delikanlı, Reyhan Yalçındağ Baydemir, Özgür Sevgi Göral, Özgül Akıncı, Ilgın Erarslan, Öncü Doğu Gürsoy, Mustafa Yükselbaba, Burcu Ballıktaş Bingöllü, Ümide Çelik Aysu, Emel Ataktürk Sevimli, Berin Uyar, Cemile Çakır, Filiz Fırtına, Hüseyin Yavuz, Fikret Akovalı, Feyyaz Yaman, Ezgi Bakçay, Nalan Yırtmaç, Aybike Haydaroğlu, Ferhat Kentel, Melek Ulagay, Ülfet Taylı ve Himmet Ekinci bulunuyor.
Daha fazla bilgi için: bellekmuzesi.org