Kültürel Mirası Koruma Derneği (KMKD) tarafından hazırlanan “Artvin – Risk Altındaki Mimari Miras” kitabı paylaşıma açıldı. Artvin ilinde ve Erzurum’un kuzeyinde yer alan tarihi yapıların ele alındığı bu çalışmada bölgenin kaybolma tehlikesi altındaki mimarlık tarihi değerlendirildi. Özellikle risk altında bulunan mimarı eserlerin mevcut durumlarının tespiti yapılarak, bilimsel önerilerle ömürlerinin uzamasına katkıda bulunmak amaçlandı.
KMKD, 2015 yılından beri Anadolu’daki kültürel miras örneklerini belgelemek ve değerlendirmek amacıyla çeşitli şehirlerde araştırma gezileri düzenlemiştir. Artvin ilinde ve Erzurum’un kuzeyinde konumlanan mimari mirası incelemek amacıyla düzenlenen saha çalışmalarından ortaya çıkan bu kitap, söz konusu araştırma gezilerinin sonuçlarını ortaya koyan yayın dizisinin bir parçasıdır.
Yapıların uğradıkları fiziki tahribatın yanı sıra, yapıyla ilgili özgün bilgilerin yok olması da önemli tehditlerden birini oluşturmaktadır. Yapıların tarihi, mimari analiz, yasal durum tespiti, risk analizi ve gelecek senaryolarını içeren bu kitabın; ilgili kişi, kurum ve kurulların karar süreçlerinde faydalı olması amaçlanmıştır.
Bu eserler, Türkiye’nin çok katmanlı geçmişinde süreç içerisinde farklı biçimler alan öyküleri de yansıtmaktadır. Bu nedenle yapılar, içinde bulundukları bağlam ve bölgede yaşanan tarihsel süreç ile birlikte ele alınmış, araştırılmış ve belgelenmiştir.
Tarihçiler tarafından Tayk-Kharjk/Tao-Klarjeti olarak tanımlanan ve bugün Artvin ilinin büyük bölümü ile Erzurum’un bir kısmını kapsayan bölge, dönemin öne çıkan mimarisini yansıtan örneklerin de bulunduğu kültürel bir mirasa sahiptir. 10-11. yüzyıllarda bu bölge, mevcut mimari mirasa da dayanan, dikkat çekici özgünlük ve yaratıcılıkla ayırt edilen zengin bir mimari dil geliştirmiştir. Bu yenilikçi formların bir kısmı bölge dışına yayılmasa da, büyük bir kısmı Ermenistan ve Gürcistan’ın mimarlık ekolünü etkilemiş ve tekrarlayarak çoğalmıştır. Bu coğrafyadaki mimari eserler, Anadolu-Ermenistan-Gürcistan bölgesindeki Orta Çağ mimarlık tarihinin en parlak örneklerinin bir kısmını oluşturmaktadır.
Bu kitaba ve daha önce Adana, Elazığ, Kayseri, Niğde, İzmir ve Güney Marmara Adaları üzerine yayınlanmış yayın dizisinin tümüne İngilizce ve Türkçe olarak KMKD’nin web sitesinden ücretsiz olarak erişilebilir ve indirilebilir.
Kültürel Mirası Koruma Derneği
Kültürel Mirası Koruma Derneği (ΚΜΚD), Anadolu’da yaşamış toplumların yaratmış oldukları kültürel varlıkların Türkiye’nin zenginliği ve bütün insanlığın ortak mirası olduğu, korunmasının da ortak sorumluluğumuz olduğu inancı ile özellikle ihmal edilmiş, sahipsiz ve yok olmakta olan kültürel varlıklarımızın belgelenmesi, araştırılması, sorunlarının tespiti ve risk analizlerinin yapılarak bilinirlik ve görünürlüklerine katkı sağlamak, korunarak gelecek kuşaklara aktarılması misyonu ile 2014 yılında kurulmuştur.
KΜΚD, gerçekleştirdiği saha çalışmaları ile koruma alanında uzman mimar, inşaat mühendisi, arkeolog, sanat ve mimarlık tarihçileri ile yerinde inceleme, belgeleme ve araştırmaya dayalı hazırladığı raporlarla risk altındaki kültür varlıklarımızın korunması için acil müdahale gerekliliğini vurgular, rapor içerikleri ile koruma alanındaki ilgili kişi, kurum ve kuruluşlara sağlıklı ve bütüncül bilgi aktarmayı hedefler, korunmaları için yöntem ve öneriler geliştirir.
KMKD, risk altındaki kültürel varlıklarımızın değerinin anlaşılması ve korunabilmesi için gereken bilgi, beceri ve uzmanlığın gelişmesi düşüncesiyle eğitim içerikleri geliştirir, kültürel mirasın yorumlanması ve tarihi alanların yönetimi konularında çalışmalar yapan kişi, kurum ve kuruluşlarla ortak projeler yürütür.