Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2021 yılına ilişkin “Bina ve Konut Nitelikleri Araştırması”nı yayınladı. Araştırma kapsamında hanehalklarının yaşadığı konutlarla ilgili bina yaşı, ısıtma sistemi, oda sayısı ve mülkiyet durumuna dair veriler paylaşıldı.
Nüfus ve konut sayımı kapsamında yer alan bina ve konut niteliklerine ilişkin bilgi üretmeye yeterli idari kayıt olmaması nedeniyle, bu alandaki bilgi eksikliğini gidermek için TÜİK tarafından Ekim 2021 ile Nisan 2022 tarihleri arasında “Bina ve Konut Nitelikleri Araştırması (BKNA), 2021” gerçekleştirildi. Çalışmanın örneklem yapısı, il düzeyinde tahmin üretecek ve ADNKS ile ilişkilendirilebilecek bir şekilde tasarlandı.
TÜİK, yapılan yazılı açıklamada, uluslararası alanda Birleşmiş Milletler ve Avrupa Birliği’nin (AB), nüfus konusunda ülkeler arası karşılaştırılabilir istatistikler elde edilmesi amacıyla sonu “0” ile biten yıllara yakın yıllarda ülkelerin “nüfus ve konut sayımı” yapmalarını önerdiğini belirtilerek, çalışmayı “Bu kapsamda, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından AB üye ülkeleriyle uyumlu şekilde idari kayıtlara dayalı ‘Nüfus ve Konut Sayımı (NKS), 2021’ gerçekleştirilmiştir. NKS, 2021, referans tarihi 31 Aralık 2021 olan Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) ile aynı referans tarihine sahip olup sayımın temel sonuçlarını ADNKS verileri oluşturmaktadır,” diyerek aktardı.
Hanehalkları çoğunlukla 2 katlı binalarda ikamet ediyor
Araştırmaya göre, Türkiye’deki hanehalklarının %17,3’ünün 2 katlı, %14,4’ünün 5 katlı, %13’ünün 6 katlı ve %11,7’sinin tek katlı binalarda ikamet ettiği tespit edildi. Diğer yandan 10 ve daha üzeri kata sahip binalarda ikamet eden hanehalklarının oranı ise %9,5 oldu.
Hanehalklarının bina kat sayısına göre dağılımı, 2021
Hanehalklarının %46,4’ünün ise asansör bulunan, %53,6’sının ise asansör bulunmayan 3 ve daha çok katlı binalarda yaşadığı araştırmada görüldü. Diğer yandan 6 ve daha çok katlı binalarda ikamet eden hanehalklarının %23,2’sinin binalarında asansör olmadığı açıklandı. Bununla birlikte hanehalklarının %43’ü otopark bulunan binalarda ikamet ederken, %57’sinin ise otopark bulunmayan binalarda yaşadığı belirtildi.
Hanehalklarının ikamet ettikleri konutların bulunduğu binaların inşa yılı incelendiğinde, %30,9’unun 1981 – 2000, %28,1’inin 2011 – 2021, %19,3’ünün 2001 – 2010 yılları arasında, %12,6’sının ise 1980 ve öncesinde inşa edildiği görüldü.
İkamet edilen binanın inşa yılına göre hanehalkı oranı, 2021
%60,7’si kendi konutunda oturuyor
Hanehalklarının konuttaki mülkiyet durumuna göre dağılımına bakıldığında, %60,7’sinin oturduğu konutun sahibi olan, %27,6’sının kiracı olan, %8,4’ünün oturdukları konutun sahibi olmayan fakat kira da ödemeyen ve %0,9’unun da lojmanda oturan hanehalklarından oluştuğu tespit edildi.
Hanehalklarının konuttaki oda sayısına göre dağılımına bakıldığında, %47,5’inin 4 odalı, %38,6’sının 3 odalı, %6,3’ünün 2 odalı, %0,3’ünün 1 odalı ve %1,4’ünün ise 6 ve daha fazla odalı konutlarda ikamet ediyor. Diğer yandan 4 kişilik hanehalklarının %52’sinin 4 odalı, %36’sının 3 odalı ve %7,1’inin ise 5 odalı hanelerde yaşadığı açıklandı.
Araştırmada hanehalkı tipine göre ikamet edilen konutun oda sayısı incelendiğinde, tek kişilik hanelerin %43 ile çoğunlukla 3 odalı konutlarda, tek çekirdek aileden oluşan hanelerin %50,1 ile çoğunlukla 4 odalı konutlarda ikamet ettiği görüldü. Diğer yandan en az bir çekirdek aile ve diğer kişilerden oluşan hanelerin %49,1 ile çoğunlukla 4 odalı konutlarda ve çekirdek aile bulunmayan birden fazla kişiden oluşan hanelerin ise %43 ile çoğunlukla 3 odalı konutlarda yaşadığı ifade edildi.
Borulu su sistemi olan hanehalklarının oranı %99,4
“Bina ve Konut Nitelikleri Araştırması”na göre, İkamet ettiği konutunun içinde borulu su sistemi olan hanehalklarının oranı %99,4, tuvalet bulunan %96,6 ve konutunda banyo bulunan hanehalklarının oranı ise %98,8 oldu.
Isıtmada en çok kat kaloriferi kullanılıyor
Hanehalklarının yaşadığı konutta en çok kullanılan ısıtma sisteminin dağılımına bakıldığında, %47,7 ile kat kaloriferinin ilk sırada yer aldığı görüldü. Bunu sırasıyla %35 ile soba ve %11,2 ile merkezi kalorifer izledi.
%59,6 doğalgazla ısınıyor
Hanehalklarının ikamet ettikleri konutta ısınma amacıyla en çok kullanılan ana yakıt türüne göre dağılımı incelendiğinde, %59,6’sının doğalgaz, %33,5’inin kömür, odun vb. gibi katı yakıt ve %6,2’sinin ise elektrik kullandığı görüldü.
En az bir yaşlı fert bulunan hanelerin %57,2’sinin 3 ve daha fazla kata sahip binalarda ikamet ediyor. Söz konusu hanelerin %60,1’inin asansör bulunmayan, %39,9’unun ise asansörü bulunan binalarda yaşadığı tespit edildi.
“Bina ve Konut Nitelikleri Araştırması” hakkında daha fazla bilgiye TÜİK web sayfası üzerinden ulaşılabilir.