HAYCAR Mimar ve Mühendisler Derneği’nde görev almakta olan ve geçtiğimiz ay “Ustalara Saygı” projesi kapsamında Mimar Nişan Yaubyan üzerine bir belgesel gösterimine imza atan İren Bıçakçı ve Serli Hobikoğlu ile konuştuk.

K. Bilge Erdem: Öncelikle sizleri tanıyalım.  

İren Bıçakçı: 24 yaşındayım. Kadir Has Üniversitesi, iç mimarlık ve çevre tasarımı bölümünden mezunum. Daha çok restorasyon işleri yapan bir ofiste çalışıyorum.

Serli Hobikoğlu: Ben de 2016 yılında İTÜ Mimarlık bölümünden mezun oldum ve bir mimarlık ofisinde çalışıyorum. 2 yıldır da İren’le birlikte HAYCAR Mimar ve Mühendisler Derneği’nin yönetim kurulundayız.

HAYCAR Mimar ve Mühendisler Derneği’nde gönüllü olarak çalışıyorsunuz ve böyle bir hazırlık oldukça özveri gerektiriyor. Bu projeye nasıl başladınız ve nasıl yürüttünüz?

İ.B.: Dernek olarak zaten çeşitli projeler yürütüyoruz; mesleki konferanslar düzenlemek, Ermeni eserlerinin restorasyonlarında danışmanlık yapmak gibi… Hedeflerimizden biri de alanlarında önemli işler yapmış mimar ve mühendisleri, özellikle genç nesillere daha çok tanıtmaktı. Bu amaçla ‘’Ustalara Saygı” projesini başlattık. İlk ustanın Nişan Yaubyan olmasına karar verilince, biz de genç meslektaşları olarak Serli’yle birlikte bu görevi üstlendik.

Bizi çok etkileyen bir rol model oldu. Mütevaziliğinden etkilenmemek gerçekten mümkün değil.

Belgeselin hazırlık sürecinden biraz bahsedelim: Belgeselin içeriğini oluşturmak için seyahat etmeniz gerektiğini ve kendi imkanlarınızla kayıt yapmak zorunda olduğunuzu biliyorum. Süreç boyunca edindiğiniz ve bizle paylaşmak istediğiniz tecrübeleriniz neler?

İ.B.: Kendisiyle karşılaşmadan önce ulaşabildiğimiz kaynaklardan Nişan Yaubyan’ı araştırmaya başladık, ama bu araştırma, derece aldığı yarışma projelerinin ötesine çok da geçmedi. Lise sınıf arkadaşı Berç Çalıkman’la ve öğrencisi Evin Eriş’le görüştük. Daha sonra kendisiyle kişisel olarak tanıştık. Elimizdeki kaynaklar çok kısıtlıydı, çünkü Nişan Yaubyan kendisiyle ilgili çok fazla kayıt tutmamıştı. Biz de ulaşabildiğimiz kadar diğer arkadaşları ve öğrencileriyle iletişime geçmeye çalıştık. Bu süreçte Sakarya Hükümet Konağı yarışmasını birlikte kazandığı Enis Kortan’a ulaşmamız önemliydi. Biz de Enis Kortan’la görüşmek için Ankara’ya gittik.

Bizim için oldukça farklı tecrübeler barındıran bir projeydi. Nişan Yaubyan’ı daha iyi tanımak için görüştüğümüz kişileri de tanıma fırsatımız oldu ve gerçekten hepsi şahane insanlardı. Onlarla, sohbet etmek,  vakit geçirmek bizim için çok keyifli bir süreçti.  Ama Nişan Yaubyan’ın yeri eminim hepimiz için çok farklıdır. Bizi çok etkileyen bir rol model oldu. Mütevaziliğinden etkilenmemek gerçekten mümkün değil.

Bu proje için sunum yöntemi olarak neden “belgesel”i seçtiniz?

S.H: Görüşme yaptığımız kişilerin Yaubyan hakkında anlattıklarını kendi ağızlarından insanlara aktarmanın daha doğal olacağını hissettik. Hem Yaubyan ile birebir hatıralar paylaşmış bu kişileri doğrudan dinlemenin değeri hem de konu itibariyle görsel materyal kullanma isteğimiz bizi belgesele yönlendirdi. Bu konuda belgeselin yönetmenliğini üstlenen Atom Şaşkal’ın fikirleri de önemliydi. En önemlisi de bu sayede Yaubyan’ın hikayesini kendi anlatımıyla bir çok kişiye aktarabildik.

Projeye başladığımızda fark ettiğimiz ilk şey, oldukça başarılı bir kariyeri olmasına rağmen Yaubyan hakkında çok kısıtlı kaynağın varoluşuydu; biz bunu değiştirmek istedik.

“Ustalara Saygı” projesinin ilk adımı için Nişan Yaubyan’ı seçmenizin nedeni nedir? Kendisinin birikimleri ve tecrübelerinin projeye katkısı nasıl oldu?

S.H: Projeye başladığımızda fark ettiğimiz ilk şey, oldukça başarılı bir kariyeri olmasına rağmen Yaubyan hakkında çok kısıtlı kaynağın varoluşuydu; biz bunu değiştirmek istedik. Türkiye Modern Mimarisinin başlangıcıyla özellikle ilgilenen mimari kesim dışında da, kişilerin onu ve işlerini tanıması gerektiğini düşündüğümüzden, biraz da kendisine saygımızı ve teşekkürlerimizi sunmak istediğimizden projenin ilk adımı için Nişan Yaubyan’ı seçtik. Proje hazırlığı süresince sadece mesleki birikimi ile değil, hayata bakış açısı ile de bizi çok etkiledi. Mesleğine böylesine büyük bir sevgiyle bağlı birinin tecrübelerini dinlemek ve onu başkalarıyla paylaşmak isteğimiz projenin omurgasını oluşturdu.

“Ustalara Saygı” projesi nasıl devam edecek?

S.H.: Projeye ilk başladığımızda Nişan Yaubyan ile birlikte, alanlarında önemli işler yapmış birkaç isim daha belirlemiştik zaten. Sıradaki projeyi bu listedeki hangi isim üzerinden devam edeceğimizi belirleyebilmek için şu anda bir kaynak araştırması yapıyoruz.

İ.B.: “Ustalara Saygı’’ projesi başka ustaların değerlerinin, işlerinin uygun yöntemlerle sunulacağı şekilde devam edecek.