[Proje]: Cerrahi El Aletleri ve Sağlık Müzesi

Proje Adı: CERRAHİ EL ALETLERİ VE SAĞLIK MÜZESİ
SAMSUN, 2021
İç Mimari: do[x]architecture
İşveren: ORTA KARADENİZ KALKINMA AJANSI
Fotoğrafçı: ALP EREN – ALTKAT ARCHITECTURAL PHOTOGRAPHY

İlkadım, Samsun’da konumlanan Cerrahi El Aletleri ve Sağlık Müzesi’nin müze iç mimari konsept ve uygulama projesi ile sergileme senaryosu ve yönetimi do[x]architecture tarafından yürütüldü. 2021 yılında ziyarete açılan müze projesini tasarım ekibi şöyle anlatıyor:

“Samsun’un İlkadım ilçesinde yer alan, erken Cumhuriyet yapılarından TCDD’ye ait Lokomotif Bakım Onarım Atölyesi restore edilerek yeniden işlevlendirilmiştir. Cerrahi El Aletleri ve Sağlık Müzesi olarak dönüştürülmesi kararlaştırılmış olan yapının sergi senaryosunun oluşturulması ve yönetimi, mekân ve sergi tasarımı projelendirilerek hayata geçirildi ve 3 Aralık 2021’de ziyarete açıldı.

1980’lerden itibaren cerrahi alet üretimi yapılan Samsun, günümüzde Türkiye’nin medikal ve cerrahi alet üretim merkezi konumundadır. Sergi içeriğinin bu bağlamda oluşturulması ve tarihten bugüne cerrahi aletlerin gelişiminin ziyaretçiye aktarılması amaçlanır. Sergi içerik bağlamı oluşturulurken tıp ve anatomi bilgileri, cerrahinin tarihteki gelişimi ve cerrahi el aletlerinin teknoloji ile birlikte gelişim ve dönüşümünün anlatılması hedeflenir.

Sergi tasarımında ise restorasyon kararlarına uygun olarak yapının tamir atölyesi olarak kullanıldığı dönemden günümüze ulaşan bağlamsal ve yapısal verilerinin korunması ve ön plana çıkarılması, toplumsal belleğin müze işlevinde de benimsenen tasarım yaklaşımı aracılığı ile ziyaretçiye aktarılması amaçlanır.

Yapı toplamda 1.200 m² alana sahiptir, zemin kat ve restorasyon kararı ile eklenen asma kattan oluşur, sirkülasyon çelik merdivenler ile sağlanır. Sergi bölümleri, kafe, müze mağaza ve ıslak hacimler zemin katta, yönetim birimleri/ofisler ve atölye/söyleşi alanları ise asma katta konumlanır.

Mekânda, korunan vagon tamir aksı serginin ana bölümünü oluşturacak şekilde kurgulanır. Yapının geçmişi ile bağ kurarken günümüzdeki işlevin de omurgasını oluşturan sergi sistemi, tek hat boyunca devam eder ve aktarılacak bilginin içeriğine uygun şekilde değişip dönüşür. Üzerinde, sergilenecek objelerin yer aldığı vitrinler, kaideler, bilgi panoları ve interaktif bilgilendirme noktaları olan ekran yüzeyler yer alır. Cerrahinin temeli olan anatomi ve cerrahi el aletleri bölümleri bu omurga boyunca devam ederken, tıp tarihinde cerrahinin yeri, cerrahi ameliyat canlandırması ve Samsun’da üretilen cerrahi aletler bölümleri ise çeperlere yayılır ve zemin katın tamamını sergi alanına dönüştürür.

Asma katta, sergiye paralel olarak düzenlenecek atölye, söyleşi ve etkinlikler için kullanılabilecek bir alan ve fuaye yer alır. İdari bölümler ve ofisler ise yine asma katta yer alır ve bağımsız bir merdiven ile ulaşım sağlanır.“

Tasarım Ekibi: Kadir Uyanık, Maksat Recepbayew, Dicle B. Özdemir
Proje Ekibi: Damla Çolakoğlu
Ana Yüklenici: Ranuna İnşaat
Sergileme Senaryosu ve Yönetimi: do[x]architecture
Konsept Proje: do[x]architecture
Uygulama Projesi: do[x]architecture
İçerik Danışmanı: Haluk Perk
Şantiye Yöneticisi: Vehbi Sarımehmet
Proje Başlangıç Yılı: 2018
Proje Bitiş Yılı: 2019
İnşaat Başlangıç Yılı: 2020
İnşaat Bitiş Yılı: 2021
Toplam İnşaat Alanı: 1.200 m²