TEPTA Aydınlatma, İBB Kültür Varlıkları Dairesi Başkanlığı tarafından 2017 yılında başlanan ve restorasyonu tamamlanarak 23 Temmuz tarihinde yeniden ziyarete açılan, 1500 yıllık tarihi ile dünyanın en önemli kültürel miraslarından biri olan Yerebatan Sarnıcı’nı aydınlattı.
Yerebatan Sarnıcı’nın restorasyon projesi Atelye 70 Tasarım ve Planlama’dan Doğu Kaptan‘ın müellifliğinde yürütüldü. Romalı aydınlatma tasarım stüdyosu Studio Illumina’dan aydınlatma tasarımcısı Adriano Caputo‘nun danışmanlığı ve Hera Yapı‘nın müteahhitliği ile yürütülen restorasyon sürecinde, TEPTA Aydınlatma kendisine verilen açıklamalar ve projeler doğrultusunda çalışmalarını gerçekleştirdi.
Ağustos 2021’de proje ekiplerinin çağrısı ile iş birliğine başlayan TEPTA, ilk demosunu 8 gün gibi kısa bir sürede gerçekleştirdi. TEPTA, belediye yetkililerinin, mimari ekibin ve aydınlatma tasarımcısı Caputo‘nun katılımıyla gerçekleşen bu ilk demoda, dörder metrelik yürüyüş platformu altında ve her biri dokuz metre yüksekliğindeki 20 adet sütunda talep edilen ışık etkisini %95 oranında sağlayan değerlerdeki ürün tipleri ile özellikle sütun aydınlatmalarında ziyaretçilerin bugün gördükleri aydınlık seviyelerine en yakın değerleri sağladı. TEPTA ürün tipleri, geliştirmesi ve montaj detayları ile ilgili onayları ilk demoda alarak sunumunu tamamladı.
TEPTA, Caputo‘nun Anadolu cevheri olarak tanımladığı saltanit taşının doğal ışığa maruz kaldığında turkuaz, bir meşalenin ışığında ise amber titreşimlere dönüşmesinden ilham alarak tasarladığı ışık renklerine uygun şekilde geliştirdiği yürüyüş platformu altında kullanılan mavi renkten turkuaz renge dönen ürünler ve özel renkte hazırladığı tavana yönlendirilerek kullanılan siyah amber renginde ışık yayan ürünler ile ikinci demoyu gerçekleştirdi. Bu demo ile bugün sarnıçta kullanılan nihai ürün kararları alınmış oldu.
Bizans İmparatoru I. Justinianus (527-565) tarafından yaptırılan, suyun içinden yükselen ve sayısız gibi görülen mermer sütunlar sebebiyle halk arasında “Yerebatan Sarayı” olarak isimlendirilen ve toplam 9.800 metrekare alana sahip olan sarnıç, birbirine 4,8 metre aralıklarla yerleştirilen 338 tane sütundan oluşuyor.
7 aylık süreçte geliştirilen birçok ürün detayı, ışık senaryosu görüşmeleri, toplantılar ve denemeler sonucunda TEPTA, köşeli veya yivli biçimde olan birkaç tanesi hariç büyük bir çoğunluğu silindir biçiminde olan bu sütunların Studio Illumina ve Atelye 70 ekiplerinin hayal ettikleri şekilde aydınlanmasını sağladı.
Adriano Caputo projesinde, doğuya ait iki boyutlu görselliği ile öne çıkan minyatürlerden etkilendiğini belirtiyor. Başka bir deyişle, perspektifin getirdiği derinlik ve üç boyut algısının tersine, minyatürlerdeki iki boyutlu estetiğin tasarıma ve forma olan vurgusunu, renklerde ve ışıkla yaratılan yolculukta merkeze oturtuyor. Ziyaretçilere tıpkı bir orman gibi, zamansız ve bilinmeyen bir yeri keşfetme deneyimi sunmayı amaçlayan projeye göre, giriş alanında iki boyutlu bir dünya yaratıldı. Her bir sütun, aşağıdan yukarıya, eliptik ve tek ışık çıkışlı projektörler ile aydınlatıldı. Güvenli bir keşif için seyahat yönünün tersine konumlandırılan ve yeraltına yöneldikçe parlaklık seviyeleri kademeli bir şekilde azalan armatürler ile ziyaretçilerin arkeolojik deneyimi daha kişisel bir yolculuğa dönüştürüldü.
Godon kafalı sütunların yer aldığı sarnıcın en arka bölümünde, sarnıcın mimari ve yapısal yönlerini ortaya çıkarmak üzere yukarıdan aşağı doğru anıt aydınlatması yapılarak üç boyutlu bir dünya oluşturuldu. Burada ziyaretçilerin, ışığın etkisiyle Doğu’dan Batı’ya geçişi hissetmesi; dönüş yolculuğuna hayal güçleri tarihin, mimarinin ve sanatın yanı sıra duyguları ve algıları ile zenginleşmiş bir şekilde geçmeleri hedeflendi.
TEPTA
TEPTA Aydınlatma 1991’den bu yana mimarlara, tasarımcılara, elektrik mühendislerine ve son kullanıcılara ışık alanında hizmet sunan bir çözüm ortağıdır. TEPTA Aydınlatma hizmetleri, küçük veya geniş ölçekli projelendirme ve “doğru” aydınlatma danışmanlığından, önde gelen aydınlatma markalarının ürünlerinin satışına, süpervizyon ve denetim hizmetlerine, satış sonrası bakım servislerine kadar yaygındır. TEPTA, çalışmalarında başarıyı, mimarlardan, pazarlama uzmanlarından ve teknik ekipten oluşan deneyimli kadrosu ile sağlar.
TEPTA’nın aydınlatma alanındaki hizmet ve ürün kapsamı gerek dekoratif gerekse mimari aydınlatmada, iç mekanlardan dış mekanlara ve bina cephe aydınlatmasına kadar uzanır. Tek bir mimari detayın aydınlatılmasından, büyük kapsamlı projelere; tüm bir konutun hedeflenen estetik kavram çerçevesinde aydınlatılmasından, ofislere ve ticari yapılara, demo aydınlatmalarından tarihi eserlere ve müzelere kadar her aydınlatma çözümü için en uygun ürünlere ve en iyi hizmete TEPTA’da ulaşmak mümkündür.
TEPTA böylesine geniş bir ürün ve hizmet yelpazesini 30 yıldır temsilcisi olduğu iGuzzini’nin yanı sıra alanında önde gelen 30’dan fazla Avrupa merkezli şirketin Türkiye temsilcisi olarak gerçekleştirmektedir. Tasarım ve kaliteleriyle öne çıkan bu markalardan bazıları, Simes, Leucos, Lodes, Roger Pradier, Lasvit, Brand van Egmond, Catellani and Smith, Cini and Nils, Kundalini, Aqua Creations, Linea Light Group, ilFanale, Torremato, Bover, Neri, Forestier, Diesel Living for Lodes, Martinelli Luce ve Terzani olarak sayılabilir. 100.000’in üzerinde ürün çeşidine sahip olan TEPTA Aydınlatma’nın Levent’teki 4 katlı mağazasında bu yelpazenin küçük ama çarpıcı bir bölümü sergilenmektedir. TEPTA ayrıca yerel tasarımın da destekçisi olarak mağazasında yerel aydınlatma tasarımcılarının son tasarımlarını sunmaktadır.
Bütün bunların yanında TEPTA sunduğu hizmetler arasında özel üretim ürünler de bulunmaktadır. Projelerin bütünlüğünün öncelikli olduğu durumlarda, mimarların, tasarımcıların, elektrik mühendislerinin ve son kullanıcıların özel istekleri doğrultusunda teknik, estetik ve ekonomi üçgeninin birleştiği en uygun noktayı, gerçekleştirdiği üst kalitedeki üretimlerde sağlayan TEPTA, bu özelliği ile gerek yurt içinde gerekse yurt dışında iyi, hızlı ve güvenilir bir çözüm ortağıdır.
Bugüne dek gerek yurt içinde gerekse yurt dışında pek çok projeye imza atmış olan TEPTA’nın önde gelen projelerinin arasında Dolmabahçe Sarayı Saltanat Kapısı, Bakü Haydar Aliyev Müzesi ve Haydar Aliyev Parkı, İzmir Adnan Menderes ve İstanbul Atatürk Havalimanları, Amerikan Konsolosluğu, Van Kalesi, IKSV, ARTER, SSM, The Seed, İznik Vakfı, Acıbadem ve Liv Hastaneleri, İzmit ve Kayseri saat kuleleri, Edirne Muradiye ve Selimiye Camileri, Azerbaycan Şemkir Kilisesi, Şırnak Kırmızı Medrese, yenilenen Atatürk Kültür Merkezi (AKM) gibi ilgi çekici işler de bulunuyor. TEPTA kuruluşundan bu yana İstanbul Modern Sanat Müzesi’nin aydınlatma sponsorluğunu üstleniyor; kültür ve sanat projelerine aralıksız olarak desteğini sürdürüyor. 2019 yılında açılan Arter Müzesi’nin dış mekân aydınlatmalarının yanında, Eskişehir’de Kengo Kuma imzası ile hayata geçen OMM Odunpazarı Modern Müze’nin tüm aydınlatması da TEPTA tarafından gerçekleştirildi.
Türkiye’nin sanat gündemini yakından takip eden ve sanat alanında doğru aydınlatmanın yaygınlaşmasına öncülük eden TEPTA, iki kez Venedik Bienali, Mimarlık sergilerini aydınlatmasının yanında, İstanbul Bienali ile eş zamanlı olarak açılan Abdülmecit Efendi Köşkü sergilerini, dönemsel olarak Contemporary İstanbul’daki ve özel galerilerde açılan sayısız serginin aydınlatmasını üstlenmektedir.
TEPTA’nın, yurt dışı çalışmaları Amerika Birleşik Devletleri, Rusya, Azerbaycan, Kazakistan, Romanya, Libya, Suudi Arabistan gibi ülkeleri kapsamaktadır.