Dünyanın dört bir yanındaki asansör ve yürüyen merdivenleri 80 yıllık tecrübesiyle denetleyen Hollandalı bağımsız denetleme kuruluşu Liftinstituut’ün Türkiye Bölge Müdürü Süleyman Özcan, 1 Eylül’de yürürlüğe girecek yeni yasal düzenleme hakkında konuştu: 

• Her gün sıklıkla kullandığımız asansör ve yürüyen merdivenler, hayatımızı kolaylaştırırken, bakım ve kontrolleri doğru yapılmadığı takdirde kazalara ve yaralanmalara neden olabilir. Hemen hemen her binada yer alan asansörlerin yasal mevzuatlara ve standartlara uygun monte edilmesi, kurulum sonrası ise düzenli periyodik muayenelerinin yapılması olası kaza risklerini önleyecektir.
• Asansörlerin periyodik kontrolünde ve tescilinde 1 Eylül’de yürürlüğe girecek TS EN 81-20 ve 50 standartları, sektörün ilerlediği istikamet için belirleyici oluyor. Detaylı kontrol listeleri hazırlanmasına karşın, yeni standart ile birlikte zorunlu hale gelen ve güvenliğin korunmasında önemli rol oynayan maddelere yönelik bilgi ve kontroller yer almıyor. Yenilikler periyodik muayenelerde kontrol edilmeyince, TS EN 81-20 standardı 1 Eylül 2017’de ülkemizde etkili olmayacaktır. Asansörler ve komponentleri, TS EN 81-20’ye uygun şekilde imal ve monte edilmeli ve can güvenliği ile ilgili yeni şartlar taviz verilmeksizin uygulanmalı.
• Konut, ofis ve alışveriş merkezi gibi yaşam alanlarında sıklıkla kullandığımız asansör ve yürüyen merdivenlerde, güvenliğin ilk sırada olması gerekir. Güvenlik önlemlerinin alınmadığı durumlarda, can kaybı, yaralanma ve maddi hasara neden olabilen kazalar ile daha sık karşılaşılıyor.
• Ülkemizde de asansörler, hem kurulum hem de sonraki aşamalarda düzenli olarak kontrol ediliyor. Özellikle 2008 Kasım ayında yayınlanan “Asansör Bakım ve İşletme Yönetmeliği” ile zorunlu hale getirilen periyodik bakımlar, asansörlerimizin Avrupa’daki gibi kontrol edilir olmasıyla daha güvenli hale getirildi.

Yeni Tebliğ Açıklandı

Periyodik muayene mevzuatları ve kontrol formları Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı öncülüğünde, A tipi muayene kuruluşlarının temsilcileri, Asansör Federasyonu ve sektörel dernek temsilcileri ile değerlendirilerek, ihtiyaç ve şartlara göre güncelleniyor. Geçtiğimiz günlerde asansörlerdeki periyodik kontrollere ilişkin Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yeni kontrol listeleri açıklandı.

1 Eylül tarihinden sonra, onaylanan asansör avan veya uygulama projelerine uygun olacak şekilde piyasaya arz edilen asansörlerin periyodik kontrolünde ve tescilinde TS EN 81-20 ve TS EN 81-50 standartlarında yer alan yapım ve montaj için güvenlik gereklilikleri talep edilecek.

İnce detaylar ile hazırlanan kontrol formunda; kabin etek sacının kaç derece açı yaparak bitmesi gerektiği, eğimli kısmın yataydaki izdüşümünün ne kadar olması gerektiğinin değeri ve kontrol edilmesi gerektiği gibi bilgiler yer alıyor.

Son Kontrol Atlanmamalı

Dünya’da periyodik muayeneler sonrasında yapılan son kontroller büyük önem taşıyor. Ülkemizde ise periyodik muayeneler, diğer Batı Avrupa ülkelerinden farklı olarak daha detaylı kontrol formları ile yapılıyor. Bu süreçte ise bazı asansör firmalarının yaptığı en büyük yanlışlardan biri ise son kontrol sürecinde ortaya çıkıyor. Modül H belgesine sahip asansör firmaları son kontrol sorumluluğuna mutlaka dikkat etmeli.

Hem Asansörlerin Güvenliği hem de Mühendislerin Tecrübeleri Olumlu Yönde Etkilenir

Türkiye genelindeki var olan binalardaki asansörlerin bakımlarının ve modernizasyonlarının dünya ve AB standartlarında olması öncelikli hedef. Bakanlığımız öncülüğünde atılan bu adımlar ile birlikte, ülkemizde asansör periyodik kontrol mevzuatı ve kontrol formları, en az ilgili harmonize standartlar kadar asansörlerin güvenlik seviyeleri ve sektörümüzün ilerlediği istikamet için belirleyici oldu. Sektörümüzdeki tüm paydaşlar, bu durumun farkında. Yapılan tüm bu çalışmalar can güvenliğine önemli bir katkı sağlıyor. 

Güvenlik İçin Önemli Bilgiler ve Kontroller Yer Almıyor

Kontrol listelerinde önemli yere sahip, asansör kat kapılarının kattaki kullanıcılar ve tekerlekli sandalye kullananlar için daha güvenli olmasını hedefleyen sarkaç deneyi hakkında, kabin kapısının kabin içindeki yolcular için daha güvenli olmasını sağlayan, yolcuların kilit açma bölgesi dışında kabin kapısını tamamen açıp sıkışmasını, yaralanmasını engelleyen sınırlandırma mekanizması hakkında bir bilgi veya kontrol yer almıyor. Yine, asansör güvenlik devresini doğrudan ilgilendiren “5.12.1.8” ve TS EN 81-20 standardında “Bakım Çalışmalarında Koruma” olarak ifade edilen “5.12.1.7” maddeleri hakkında da bir kontrol bulunmuyor.

Asansörler Yeni Şartlara Uygun Hazırlanmalı

Yeni kontrol listesi ile can güvenliğini ilgilendiren yeni önlemler asansör periyodik kontrollerinde kontrol edilmeyecek. Bu durumda, can güvenliği ile ilgili şartları kaç tane asansör imalat firması, montaj firması, kaç tane komponentte, asansörde uygulayacak? Bu durumda TS EN 81-20 standardı 1 Eylül 2017’de ülkemizde ölü doğacak. Umuyorum ki periyodik muayenelerde-şimdilik- kontrol edilmese de, can güvenliği ile ilgili yeni şartlar taviz verilmeksizin uygulanır ve asansör komponentleri ve asansörler TS EN 81-20 ve 50’ye uygun şekilde imal ve monte edilir. Asansör periyodik muayene dokümanlarını hazırlayan değerli sektör temsilcilerimizin, burada paylaşmaya çalıştığımız ve sektörde de sesli şekilde konuşulan, kullanıcı, bakımcı ve kontrol mühendisi güvenliği için önem arz eden konuları ivedilikle muayene formlarına ekleyeceklerini, asansörlerde can güvenliğine önemli bir katkıda daha bulunacaklarını temenni ediyoruz.

---

Liftinstituut:
Liftinstituut, 2002 yılında Hollanda sınırları dışındaki ilk ofisini Türkiye’de açtı. Geçen 10 yıllık süreçte kurum, Türkiye’de yüzlerce asansör komponentini belgelendirdi. Ayrıca bazı asansör firmalarını da Asansör Yönetmeliği kapsamında montaj ve piyasaya arz konusunda yetkilendirdi. Liftinstituut tarafından sertifikalandırılan ve AB sınırları içerisinde serbest dolaşım hakkı kazanan onlarca Türk malı, Avrupa’daki rakipleri ile yarışır hale geldi.

Liftinstituut, Mart 2009’da ANSI (Amerikan Ulusal Standartları Enstitüsü) tarafından AECO (Akredite Asansör Yürüyen Merdiven Belgelendirme Organizasyonu) olarak atandı. Böylece, Liftinstituut Kuzey Amerikan asansör pazarında da aktif rol almaya başladı. Avrupa ve Asya’da üretilmiş birçok marka ve ürün, ABD ve Kanada’da satılmak üzere Liftinstituut tarafından test edildi ve onaylandı.

Avrupa Standardizasyon Komitesi’ne (CEN) üyeliği bulunan, aynı zamanda Kuzey Amerika’daki AECO’nun ve asansörlere CE Belgesi veren ilk NOBO’lardanolan Liftinstituut; sadece asansör ve yürüyen merdivenler hakkında hükümetlere, mimarlara, inşaat sektörüne ve bina sahiplerine denetleme hizmeti sunuyor.

Liftinstituut’ün şirketlerinden biri olan ve Türkiye’de faaliyet gösteren Liftinstituut Solutions ise, inşaat sektörünün parlayan yıldızı Türkiye’de, asansör ve yürüyenmerdivenleri belgelendirmenin çok ötesinde geniş bir danışmanlık hizmeti de sağlıyor. Trafik analizi, uygun ekipman seçimi, montaj, teknik destek ve sonrasında doğru ürün kullanımı, ürünün kontrolleri ve iş planı takibini sürekli olarak sürdürüyor. Bağımsız ve doğru uygulama anlayışıyla hizmet veren Liftinstituut Solutions, asansör ve yürüyen merdivenlerin onlarca yıllık kullanım süresi boyunca servis hizmetlerini en doğru şekilde destekleme hizmeti veriyor.

Günümüzde Amsterdam ve İstanbul ofisleri ile Kuzey Amerika, Asya, Avrupa ve Avustralya’da test ve belgelendirme, Avrupa ve Türkiye’de de yeni tasarım, uygulama ve servis danışmanlığı sunan ve sadece düşey taşıma sistemleri konusunda faaliyet gösteren tek organizasyon olarak çalışmaya devam ediyor.