Kültür Ve Mekan Öğrenci Buluşmaları 3: Bir ‘Palimpsest’ Kent Olarak İstanbul ve Sonsuz Tasarım Katmanları

3. İstanbul Tasarım Bienali’nin “Biz İnsan mıyız? : Türümüzün Tasarımı” ana teması çerçevesinde; IAPS-CS Network Aktiviteleri, İstanbul Tasarım Bienali Akademi Programı kapsamında, KÜLTÜR VE MEKAN ÖĞRENCİ BULUŞMALARI serisinin üçüncüsü “Bir ‘Palimpsest’ Kent Olarak İstanbul ve Sonsuz Tasarım Katmanları” başlığı altında gerçekleştirilecektir. Bienal süresince devam edecek olan aktiviteler, makale seçkisi, tasarım atölyeleri, öğrenci fikir yarışması, sergi/ kolokyum/ ödül töreni/sempozyum ve yayın olmak üzere birbiriyle ilişkili adımlardan oluşmaktadır.

Özyegin Üniversitesi

Mimarlık ve Tasarım Fakültesi

Ağustos 2016 – Aralık 2016

Ana Tema:

BİR ‘PALİMPSEST’3 KENT OLARAK İSTANBUL VE SONSUZ TASARIM KATMANLARI

3.İstanbul Tasarım Bienali, “insan” ve “tasarım” kavramları arasındaki yakın ilişkiyi inceliyor. 4 “BİZ İNSAN MIYIZ? : TÜRÜMÜZÜN TASARIMI: 2 saniye, 2 gün, 2 yıl, 200 yıl, 200.000 yıl” başlığı, tüm dünyadan ve farklı alanlardan tasarımcı ve düşünürleri, birbirleriyle bağlantılı sekiz önermeye yaklaşımları paylaşmaya davet ediyor:

TASARIM DAİMA İNSANIN TASARIMIDIR

İNSAN TASARLAYAN CANLIDIR

TÜRÜMÜZ, SONSUZ TASARIM KATMANLARI ARASINDA DURMAKTADIR

TASARIM, İNSANIN KABİLİYET ALANINI KÖKTEN GENİŞLETİR

TASARIM SÜREKLİ KÖKLÜ EŞİTSİZLİKLER YARATIR

GÖRMEZDEN GELMENİN TASARIMI BİLE TASARIMDIR

“İYİ TASARIM” ANESTEZİKTİR

ANESTEZİSİZ TASARIM, İNSANLIĞIMIZA DAİR ÖNEMLİ SORULAR SORAR

IAPS-CS Network Aktivitelerinde de, Bienal’in ana teması bağlamında birbiriyle bağlantılı sekiz önerme eşliğinde, İstanbul’un hızlı değişim ve dönüşümlerden geçmeye devam eden, çok katmanlı ve örüntülü yapısının irdelenerek yorumlanması hedeflenmektedir.

Dünyanın toplumsal, kültürel, fiziksel, ekonomik, politik ve teknolojik dinamikler çerçevesinde sürekli değişimi, kentsel alanlardaki gündelik yaşam biçimlerinin, mekansal pratiklerin ve kentle kurulan ilişkilerin değişim ve dönüşümünü de beraberinde getiriyor. Böylece, süregelen yeniden yapılanma ve değişim sürecinde kent, kentli ve mimarlık arasındaki ilişki de dönüşerek, dramatik bir görünüm kazanıyor. Bu süreçte kimi zaman kendiliğinden kimi zaman ise müdahalelerle sürekli biçimde yeniden üretilen mekanlar, zamansal ve mekansal katmanlaşmaya olduğu kadar, sosyokültürel ve toplumsal katmanlara ilişkin referansları da içeriyor. Farklılaşan bu katmanlar kentlerdeki başkalaşmanın çözümlenmesi sürecinde incelenmesi ve açıklanması gereken temel bir olgu olarak pek çok disiplin için güncel çalışma alanları yaratıyor.

Karmaşık bir ağlar sistemi ile birbirine bağlı ve sürekli bir etkileşim içinde olan dünya kentleri içinde İstanbul da bir “palimpsest” kent olarak, an be an değişen, eskinin üzerine yan yana / üst üste / iç içe eklemlenen, örülen yeni katmanlarla geleceğe aktarılıyor. Her gün birbirinden farklılaşan biçimlerde yeniden üretebilme gücüne sahip varsaydığımız kentler geçmişin, bugünün ve geleceğin izlerini biriktiriyor. Bu çok katmanlı yapısıyla İstanbul, geçmişten geleceğe çeşitli önermelerin üretilmesine ve tartışılmasına sahne oluyor.

Her “yer”in aynılaşmaya başladığı günümüzde, çok katmanlı yapı içinde kentler; göç, politika, tüketim, hız, teknoloji, aidiyet, kimlik, bellek, ayrışma, kültür vb. gibi çeşitli kavramlar aracılığıyla her gün yeni manifesto ve diyaloglara zemin hazırlarken, bu üretimlerin mekansal karşılıkları ve tasarım aracılığıyla zamansal olarak bugünle –yani gelecekteki geçmişle– gelecek arasında çoğul kesişim noktaları yaratıyor. Bir yandan yeni bir gelecek hayal ederken öte yandan kendini geçmişin üzerine inşa edip aynı zamanda onu yeniden yorumlayarak değişime önayak olan ve böylelikle süreç içinde her ikisini de değişime uğratan manifestolar (metinler, eylemler, hizmetler, nesneler veya başka şeyler) üretmek” ifadesinden yola çıkarak ele aldığımızda, yüzyıllardır yaşadığımız fiziksel çevreyi biçimlendirme işiyle uğraşan biz mimarlar / tasarımcılar da kente yeni katmanlar eklemiyor muyuz? Bugünü ve geçmişi referans alarak, gelecekte kullanılmak ya da yok edilmek üzere mekanlar/tasarımlar üretmiyor muyuz? İçinde yaşadığımız anın hemen öncesi artık “geçmiş” olarak adlandırıldığına göre, bu ürünler geleceğe yönelik olarak geçmişte meydana getirilen müdahaleler değil mi? Bu ürünler meydana getirildiğinde ise, “gelecekteki” kullanıcıları tarafından mekansal pratikleri ve alışkanlıkları doğrultusunda tekrar ve tekrar üretilmeyecekler mi? gibi sorular tasarım alanını oldukça meşgul ediyor. Bu nokta da ise en temel soru ‘Tasarım insanı nasıl şekillendiriyor?’. Yani, tasarlanmış olan çevre tasarımcıyı nasıl dönüştürüyor ki, nasıl çevreleri yeniden oluşturuyor?

Bu bağlamda, IAPS-CS Network, “BIR ‘PALİMPSEST’ KENT OLARAK İSTANBUL VE SONSUZ TASARIM KATMANLARI” teması çerçevesinde, bütün genç tasarımcıları ve öğrencileri, değişen ve dönüşen İstanbul’un sonsuz tasarım katmanları üzerine düşünmeye, diyalog kurmaya manifestolar üretmeye ve tasarıma dair güncel düşüncelere farklı bir açıdan bakmaya çağırıyor.

Anahtar Kelimeler: İstanbul, Palimpsest, Önerme, Gelecek, Değişim, Dönüşüm, Süreklilik, Geçicilik

Ana kaynak: bizinsanmiyiz.iksv.org

Katılım Koşulları:

Etkinlikler Mimarlık ve Tasarım Fakültelerinin Bölümlerinden (Mimarlık, İç Mimarlık, Şehir ve Bölge Planlama, Peyzaj Mimarlığı, Endüstri Ürünleri Tasarımı, Grafik Tasarım gibi…) genç araştırmacılar ve öğrencilerin (lisans, yüksek lisans ve doktora) katılımına açıktır.

Danışma Kurulu:

Deniz Ova, IKSV İstanbul Tasarım Bienali, Direktör

Ricardo Garcia Mira, University of A Coruna, Department of Psychology Spain, IAPS

Dönem Başkanı Peter Kellett, Newcastle University, School of Architecture, GB, IAPS-CS Network Eş Koordinatörü

Bilim ve Organizasyon Kurulu:

Orhan Hacıhasanoğlu, ÖZÜ, Mimarlık ve Tasarım Fakültesi

Hülya Turgut, ÖZÜ, Mimarlık ve Tasarım Fakültesi

Demet Mutman, ÖZÜ, Mimarlık ve Tasarım Fakültesi

Güliz Özorhon, ÖZÜ, Mimarlık ve Tasarım Fakültesi

Ümit Ceren Bayazitoğlu, ÖZÜ, Mimarlık ve Tasarım Fakültesi

Burak Taşdizen, ÖZÜ, Mimarlık ve Tasarım Fakültesi

Ender Yıldızhan, ÖZÜ, Mimarlık ve Tasarım Fakültesi